Hai nhà khoa học được nhận giải thưởng của FAO và IAEA đều đang công tác tại Viện Di truyền Nông nghiệp Việt Nam.
Trong khuôn khổ sự kiện Đại hội đồng lần thứ 65 của Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA), Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp của Liên Hiệp quốc (FAO) và IAEA đã vinh danh những đóng góp trong công tác chọn tạo giống thực vật đột biến của 28 nhà khoa học và nhóm nghiên cứu đến từ 20 quốc gia và vùng lãnh thổ bằng việc trao giải thưởng cho những thành tựu xuất sắc mà họ đã đạt được.
Các giải thưởng gồm: 11 giải thưởng “Thành tựu xuất sắc”, 10 giải thưởng “Phụ nữ tham gia nghiên cứu, tạo giống thực vật đột biến” và 7 giải thưởng “Nhà khoa học trẻ cho những nỗ lực to lớn trong thành tựu phát triển các giống đột biến mới bằng kỹ thuật chiếu xạ 10 năm qua.
IAEA, hợp tác với FAO, hỗ trợ các chuyên gia trên toàn thế giới sử dụng kỹ thuật hạt nhân trong nông nghiệp, bao gồm hỗ trợ chiếu xạ hạt giống hoặc vật liệu thực vật khác để phát triển các giống cây trồng có các đặc tính ưu việt, chẳng hạn như khả năng chịu hạn hoặc tăng năng suất. Quá trình này, được gọi là tạo đột biến thực vật, sử dụng các nguồn gen tự nhiên của thực vật để bắt chước quá trình đột biến tự phát trong quá trình tiến hóa của thực vật. Nó làm tăng tốc độ thay đổi di truyền và cho phép các nhà tạo giống cây trồng chọn ra những cây mong muốn nhất từ nhiều dòng đột biến.
TS Võ Thị Minh Tuyển nhận giải thưởng Phụ nữ trong đột biến thực vật do FAO và IAEA trao tặng. Ảnh: Viện Di truyền Nông nghiệp Việt Nam
“Tác động tích cực của các giống cải tiến đối với an ninh lương thực và dinh dưỡng ở cấp địa phương, quốc gia và khu vực đang đảm bảo sản xuất cây trồng ổn định hơn trong điều kiện căng thẳng do khủng hoảng khí hậu, cũng như duy trì sinh kế của nông dân và đạt được các mục tiêu phát triển bền vững”, Tổng Giám đốc FAO QU Dongyu nói và lưu ý rằng,“với sự hỗ trợ kỹ thuật do trung tâm phối hợp cung cấp, các nhà chọn tạo giống cây trồng ở nhiều quốc gia đã đạt được những cải thiện đáng kể thông qua việc lai tạo đột biến trên nhiều loại cây trồng”.
Đáng chú ý, lần này, có 2 nhà khoa học Việt Nam đã xuất sắc ghi tên mình vào danh sách nhận giải thưởng của FAO và IAEA, gồm: TS Võ Thị Minh Tuyển (giải thưởng “Phụ nữ trong tạo giống thực vật đột biến) và ThS Nguyễn Văn Mạnh (giải thưởng “Nhà khoa học trẻ”). Cả hai chuyên gia hiện đang công tác tại Viện Di truyền Nông nghiệp Việt Nam.
Theo thông tin từ Viện Di truyền Nông nghiệp Việt Nam, ThS Nguyễn Văn Mạnh là Phó Trưởng Bộ môn Đột biến và Ưu thế lai, còn TS Võ Thị Minh Tuyển là Trưởng Bộ môn Đột biến và Ưu thế lai.
TS Võ Thị Minh Tuyển đã tham gia nhiều đề tài ý nghĩa như: Nghiên cứu chọn tạo giống lúa siêu cao sản bằng phương pháp truyền thống và công nghệ sinh học; Chọn tạo giống lúa thuần ưu việt kháng bệnh bạc lá bằng công nghệ chỉ thị phân tử; Chọn tạo giống lúa lai hai dòng kháng bệnh bạc lá bằng kết hợp phương pháp công nghệ sinh học(công nghệ đơn bội, chỉ thị phân tử…) với phương pháp truyền thống; Nghiên cứu xác định các locus gen kiểm soát tính chịu hạn ở giống lúa địa phương Việt Nam bằng công nghệ chỉ thị phân tử; Nghiên cứu kỹ thuật chiếu xạ tia gamma kết hợp với công nghệ sinh học tạo vật liệu khởi đầu cho chọn tạo giống lúa...
TS Tuyển đã được cấp nhiều văn bằng sở hữu trí tuệ như: Quyết định công nhận giống lúa SL12; Quyết định công nhận giống lúa DT45; Quyết định công nhận giống lúa DT66; Quyết định công nhận giống lúa DT80; Bằng bảo hộ giống lúa DT80.
Bà cũng công bố nhiều công trình nghiên cứu, như: Ứng dụng kỹ thuật chiếu xạ tia gamma và chỉ thị phân tử trong cải tạo giống lúa kháng bệnh bạc lá HC62; Ứng dụng kỹ thuật chiếu xạ tia gamma và chỉ thị phân tử trong cải tạo năng suất giống lúa chịu mặn; Ứng dụng kỹ thuật chiếu xạ tia gamma và chỉ thị phân tử trong cải tạo giống lúa kháng bệnh bạc lá BT62; Ứng dụng kỹ thuật chiếu xạ Ionbeam và chỉ thị phân tử trong cải tạo giống lúa chịu mặn CMBT; Phân tích sai khác di truyền của các dòng lúa đột biến bằng chỉ thị phân tử SSR; Ứng dụng chỉ thị phân tử trong chọn tạo nguồn vật liệu lúa kháng bệnh đạo ôn; Phát hiện một số đột biến điểm trên vùng mã hóa của gen BGIOSGA024502(Ghd7) ở dòng lúa đột biến bằng cùm ion...
Minh Thái
